Pieszyce

Kościół św. Jakuba Apostoła

Drugi z pieszyckich kościołów (parafialny św. Jakuba od 10.04.1969 r.) służył ewangelikom do 1654 r. Obecny budynek powstał przed 1350 r. Na początku Reformacji (1525) został przebudowany, a po przejęciu przez luteran rozbudowany w 1566 r. Dobudowano wtedy wieżę, a wewnątrz empory. Obecnie jest to orientowana, gotycka budowla wymurowana z cegły na planie prostokąta i otynkowana, z nieco węższym, oskarpowanym, zamkniętym 3-bocznie prezbiterium, do którego od północy dobudowano 2-kondygnacjową zakrystię, a od południa kruchtę.Na osi dobudowana masywna, blisko 41 m wieża założona na kwadracie, na poziomie kalenicy nad nawą (~14 m) przechodząca w 8-bok. Po dalszych 7,5 m krużganek, z którego wyrasta ostatni 8-boczny człon zwieńczony ceglaną, pobitą blachą miedzianą kopułą, z której wyrasta szpic składający się z hełmu, guzika (gałki) krzyża i koguta. Pierwotnie cała wieża była murowana z kamienia, jednak po uszkodzeniach spowodowanych uderzeniem pioruna w 1686 r. górną kondygnację odbudowano z wypalonej cegły. Dachy dwuspadowe, kryte gontem. Proste portale obu starych części i nad zakrystią zakończone łukiem ostrym. 06.08.1615 r. kościół dzięki F. v. Gellhorn wzbogacił się o zegar z wrocławskiego zakładu G. Maulena. Wnętrze oświetla 6 okien, którym nadano jednolity, zaokrąglony kształt. Na ścianach zewnętrznych oraz w prezbiterium kościoła przy głównym ołtarzu zachował sie zespół całopostaciowych, ewangelickich, renesansowych płyt nagrobnych z lat 1548÷1631. Nawa przekryta drewnianym, polichromowanym, kasetonowym stropem pomalowanym w biało-niebieskie kwiaty, prezbiterium zachowało sklepienie podparte 7 filarami przyporowymi - częściowo gwiaździste, a częściowo krzyżowe. Wyposażenie barokowe oraz XIX w. Z czasów protestanckich zachowały się organy zbudowane w latach 1651-54 przez Johann Heferichtera (te same znajdują się w herbie Gellhornów) oraz loża patronacka z 1652 r., przebudowana i powiększona w 1866 r.

• Tekst oraz zdjęcia pochodzą z portalu Wratislaviae Amici

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

Grabsteine mit den Flachbildern der Verstorbenen in Lebensgröße:

1. für Frau Anna geborene Seidliz, Hausfrau Hans Peterwaldis, + 1548,
2. für diesen selbst + 1553.
3. für Herrn Josua von Renspergk und Dirschkowitz + 1585.
4. für ein Wickelkind + 1588,
5. für den Ritter Sigismund von Peterswald + 1590.
6. für den Ritter Hans Peterswald + 1593.
7. für seine Hausfrau Susanna geborene von Renspergk + 1604 - die beiden letzten mit einem zumteil nicht üblen Architekturaufbau, der leider in neuerer Zeit zertrümmert ist.

Płyty nagrobne zmarłych całopostaciowe:

1. Pani Anna Peterswaldis z domu Seidlitz, żona Hansa Peterswaldis, + 1548.
2. Hans Peterswaldis, + 1553.
3. Pan Josua von Renspergk und Dirschkowitz, + 1585.
4. Niemowlę, + 1588.
5. Rycerz Sigismund Peterswald, + 1590.
6. Rycerz Hans Peterswald, + 1593.
7. Żona Hansa Susanna z domu von Renspergk, + 1604.

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

• 1553. Peterswald, Hans und Frau.
• 1553. Peterswald,Anna, geb. Seidlitzin, gest. 1548.
• 1585. Ronsberg, Josua v., und Dirschkowitz.
• 1590. Peterswaldt, Sigm. v.
• 1593. Peterswald, Sus., geb. Rensbergin.
• 1593. Peterswald, Hans, der Aeltere, und Frau
• 1613. Gellhorn, Ernst Comes de, auf Peterswalde.

Płyta nagrobna George von Reibnitz i jego syna † 1632

Napis wokół płyty brzmi następująco: Ad: 1632 den 29 Decem: Ist ihn gott seliglich den Entschlaffen der Erbahre und wolgelebete Herr George Nicoel von Reibnitz
................................ gott Entschlaffen sein Sohnlein Salomon seines alters 3. Jahr, Den gott genedig sey.

Epitafium Caspara Berschdorf † 1631

Epitafium Caspara Berschdorf zmarłego 8 września 1631 roku.

Płyta nagrobna Hansa von Peterswaldau † 1553

Płyta nagrobna Hansa von Peterswaldau, zmarłego w 1553 roku tydzień po Wszystkich Świętych. Napis wokół płyty brzmi następująco: ANNO 1553 DEM MIT WOCHE NOCH ALLER HEILIGEN IST IN GOT SELIGLICH VORSCHIDEN DER EDLE EHRENVESTE HANS PITTERSWALDE ZU PITTERSWALDE DEM GOT GN

Płyta nagrobna Anny von Peterswaldau † 1548

Płyta nagrobna Anny von Peterswaldau, zd. von Seidlitz, żony Hansa, którego płyta nagrobna znajduje się obok, zmarłej w dniu św. Michała 1548 roku. Napis wokół płyty brzmi następująco: ANNO 1548 AM TAGE MICHELIS IST IN GOT VORSCHIDEN DIE EDLE TUGENTSAME FRAU ANNA GEBORE SEIDLITZEN DE EDLE HANS PETERSWALDIS ZU PETERSWALDE EH HAUSFRAU DGG

Płyta nagrobna Hansa von Peterswaldau † 1593

Płyta nagrobna Hansa (III) von Peterswaldau, zmarłego w 1593 roku. Brak inskrypcji wokół postaci zmarłego.

Płyta nagrobna Susanny von Peterswaldau † 1604

Płyta nagrobna Susanny von Peterswaldau, zd. von Renspergk, żony Hansa III, zmarłej w 1604 roku. Brak inskrypcji wokół postaci zmarłej.

Należy dodać, że Pieszyce do rodu von Peterswaldau należały od 1322 roku, kiedy to wymieniony jest Heynemann von Peterswalde aż do roku 1597 kiedy to synowie Hansa III Abraham, Heinrich, Dittrich oraz Friedrich sprzedali dobra pieszyckie Adamowi von Reibnitz.

Epitafium Ernsta von Gellhorn † 1679

Epitafium Ernsta, Świętego Cesarstwa Rzymskiego hrabiego von Gellhorn, barona von Peterswaldau, pana ziemskiego z Rogowa, Różanej, Kamionki, Piskorzowa, Mościska i Zabardowic, Rzymsko-Cesarskiego Podkomorzego i pułkownika. Urodził się w 1613 roku, choć niektóre źródła podają iż w 1617 a to niemożliwe, bowiem umarł w wieku 63 lat 3 kwietnia 1679 roku. Jego rodzicami byli Friedrich von Gellhorn oraz Maria von Reibnitz und Rathen z Marcinkowic, Smolca i Pieszyc. Z pierwszą żoną (tylko taką wymieniają źródła) Sibyllą księżną von Holstein-Sunderburg miał 2 synów i córkę.

Treść płyty inskrypcyjnej:

HIC SITVS EST
EXCELINHISSIMVS ERNESTVS SRI COMES DE
GELLHORN BAROET TOPARCHA IN PETERSWALDAV
QVEM
VENERATVRA PIETAS FILLALIS
ILLVSTRISSIMI CAROLI
SRI COMITIS DE GELLHORN
Ao MDCXCIII
MNEMOSYNON HOC POSVIT
VT
VITAM Ao O.R. MDCLXXIX
RELICTAM QVAM PER ANNOS LXIII
GLORIOSE VIXERAT
QVI VITAM CVM FOENORE ACCEPIT

Grobowiec Johanny i Johanna Blumich

Na pobliskim cmentarzu w samym rogu, pomalowany na ciemno brązowy kolor, intrygujący prawie każdego, usytuowany jest grobowiec Johanny Eleonory Blumich zd. Pohl, urodzonej w pobliskim Ernsdorf oraz jej męża Johanna Gottlieba Blumich z Dolnych Pieszyc. U góry umieszczony jest przepiękny wazon. Co ciekawe, w inskrypcji nie podano żadnej daty, ani urodzin, ani śmierci.
Wszystko byłoby dobrze, tylko kto go pomalował na taki ordynarny kolor zamazując prawie całkowicie inskrypcję.

Treść płyty inskrypcyjnej:

Prawa strona
Hier
erwarten den Ruf
zur frolichen Auferstehung
die entseellen Überreste
des weil Herren
Johann Gottlieb
Blumich
Handlungsverwein
ter in Nieder Peters
waldu

Lewa strona
Hier
lieget treuen
Ehe Gatten Treu
Johanna Eleonora
Blumich
eine geborene
Pohl
aus Ernsdorff